Όταν πηγαίνουμε στον Ιερό Ναό,
έχουμε την αίσθηση ότι μπαίνουμε σε χώρο Ιερό, σε τόπο προσευχής και
κατανύξεως, όπου μέσα σε αυτόν ευρίσκεται η Αγία του Θεού παρουσία, ο
Βασιλεύς των Βασιλευόντων και αισθανόμαστε ότι κάθε είσοδός μας σε Ναό,
μας προσθέτει αγιασμό και Θεία ευλογία.
Αυτό επιβάλλει να μπαίνουμε στην
Εκκλησία σιωπηλοί, το βάδισμά μας να γίνεται σεμνά και αθόρυβα, οι
κινήσεις μας γενικά πρέπει να δεικνύουν ευλάβεια και η διάθεσή μας να
μαρτυρεί διάθεση για λήψη ευλογίας και Θείας Χάριτος.
ΤΟ ΑΝΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΕΡΙΟΥ
Εισερχόμενοι στο Ναό κάνουμε το σταυρό μας με μικρή υπόκλιση λέγοντας μυστικώς:
''Εισελεύσομαι εις τον οίκον Σου, προσκυνήσω προς Ναόν Αγιον Σου εν φόβω Σου''
(Ψαλμοί Ε.7-8).
Κατευθυνόμαστε, (εάν θέλουμε), στο παγκάρι και παίρνουμε 1 ή 2 κεριά.
Η συνήθεια να ανάβουμε πολλά κεριά είναι λανθασμένη νοοτροπία και δημιουργεί προβλήματα.
Ένα κερί προς τιμή του Χριστού,
της Παναγίας και των Αγίων Του και ένα για τη σωτηρία των ψυχών των
δικών μας ζώντων και τεθνεώτων (ή ένα κερί για όλα).
Έτσι θα χωρεί το μανουάλι τα
κεριά όλων, θα καίγονται περισσότερη ώρα και δεν θα μπαίνει σε πειρασμό ο
Νεωκόρος να τα μαζεύει γρήγορα (για... απόκερα!) πριν καούν.
Και όταν ανάβουμε το κεράκι μας, με πολύ ευλάβεια, προσευχόμενοι μπορούμε να λέμε:
''Χριστέ μου, είσαι το φως του κόσμου.
Βοήθησέ με ώστε και η ζωή μου να λιώνει από αγάπη προς τον πλησίον μου και να φωτίζει σαν το ταπεινό φως αυτού του κεριού''.
ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Κατευθυνόμαστε στα προσκυνητάρια,
κάνουμε μία ή τρεις μικρές μετάνοιες με σταυρό, και ασπαζόμαστε τις
Άγιες εικόνες (ή τα Άγια λείψανα).
Συγχρόνως λέμε την ευχή:
''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν
με'', ή ''Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς'', ή '' Άγιε του Θεού (του τάδε
αγίου), πρέσβευε υπέρ ημών'' ή και ό,τι άλλο επιθυμεί ο καθένας.
Ακολούθως οπισθοχωρούμε από τα
πλάγια, χωρίς να στρέφουμε τα νώτα μας προς τα Άγια και χωρίς να
δημιουργούμε προβλήματα στους επόμενους..
ΟΙ ΘΟΡΥΒΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ
Πολλές φορές τα τακούνια των υποδημάτων δημιουργούν θόρυβο κατά τη μετακίνηση, ιδίως σε σκληρό δάπεδο.
Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, διότι
εισερχόμενοι στο Ναό, μερικές φορές με κάποια αμηχανία η απρόσεκτα και
συνηθισμένοι εμείς στο θόρυβο αυτό, δημιουργούμε σοβαρό πρόβλημα στους
υπόλοιπους εκκλησιαζομένους.
Εάν μάλιστα η στιγμή της εισόδου
μας συμπέσει με κάποια στιγμή που δεν ακούγονται ψαλμωδίες, η είσοδός
μας δεν γίνεται μόνο αισθητή, αλλά και πολύ ενοχλητική.
Μοιάζει σαν να κάνουμε επίδειξη, (προσέξτε με μπαίνω!), ή σαν να παρελαύνουμε σε εθνική εορτή,..
Καλό είναι λοιπόν μαζί με μια
κατάλληλη για την Εκκλησία ενδυμασία, να έχουμε και ιδιαίτερα υποδήματα,
αθόρυβα για τον Εκκλησιασμό μας, ή να περπατάμε προσεκτικά και όσον το
δυνατόν αθόρυβα.
Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ
Όταν κανείς πρόκειται να μεταβεί στην Εκκλησία, προετοιμάζεται ψυχικώς αλλά και σωματικώς από πλευράς εμφανίσεως.
Η σπουδαιότερη προετοιμασία, φυσικά είναι η πρώτη, η ψυχική.
Ακριβώς όμως γι΄ αυτό το λόγο πρέπει κανείς πολύ να προσέξει τη δεύτερη (δηλαδή τη σωματική).
Επειδή ο Χριστός θέλει να Τον
αγαπούμε με όλη μας την καρδιά και την ψυχή και τη διάνοια, πρέπει αυτό
να το επιδιώκουμε και να το ζούμε.
Εάν μια νέα ή μια κυρία το πρωί
της Κυριακής κάθεται στον καθρέπτη ''ώρες ολόκληρες'' περιποιούμενη το
πρόσωπο και τα μαλλιά της και στη συνέχεια αλλάξει και ψάχνει να βρει
καταλληλότερη φορεσιά, αυτό δείχνει ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για το
πως θα εμφανιστεί στον κόσμο και για το τί θα πει ο κόσμος γι΄ αυτήν,
παρά για τον Χριστό!
Αυτή η περιποίηση αποδεικνύει ακόμη χειρότερη εσωτερική κατάσταση, εάν η Χριστιανή αυτή πρόκειται και να κοινωνήσει!
Εάν πάλι μια γυναίκα, πηγαίνοντας
στην Εκκλησία την Κυριακή το πρωί, βάφεται (στα μάτια, στα χείλη, στα
νύχια, στο πρόσωπο κλπ), πρέπει να καταλάβει ότι όλα αυτά δεν έχουν
σχέση με ό,τι ο Κύριος ζητά.
Δεν πάει κανείς να προσκυνήσει ή να κοινωνήσει με βαμμένα χείλη.
Πρέπει να σκεφτεί ότι με την πράξη της αυτή δεν γνωρίζει τί ζητά και τί κάνει, ενώ συγχρόνως λερώνει με τα βαψίματά της τις ιερές εικόνες, τη λαβίδα και το μάκτρο.
Η ΘΕΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΣΤΑΘΟΥΜΕ
Μετά την προσκύνηση των Αγίων
εικόνων, αθόρυβα, χωρίς να ομιλούμε, χωρίς να χαιρετούμε ή πολύ
χειρότερα, χωρίς ν΄ ασπαζόμαστε τους γνωστούς που βλέπουμε μέσα στο Ναό,
πηγαίνουμε και καταλαμβάνουμε μία θέση.
Εάν έχουμε ορθό εκκλησιαστικό
φρόνημα, που είναι φρόνιμα ταπεινό, με συναίσθηση της αναξιότητας και
αμαρτωλότητάς μας, δεν ψάχνουμε να βρούμε μια θέση στην πρωτοκαθεδρία.
Το ταπεινό φρόνημα, μας κάνει να θέλουμε να κρυφτούμε πίσω από τους άλλους και όχι να πιάσουμε μία θέση μπροστά, από τις πρώτες.
Εάν την ώρα αυτή που μπαίνουμε
συμπέσει να διαβάζεται ο Εξάψαλμος του Όρθρου ή το Ευαγγέλιο, σταματάμε
την κίνησή μας στη είσοδο του κυρίως Ναού.
Από τη θέση αυτή παρακολουθούμε την ανάγνωση και μετά το πέρας συνεχίζουμε την κίνησή μας.
Έτσι πρέπει, από σεβασμό προς τις ιερές αυτές αναγνώσεις.
Αργότερα στη Μεγάλη είσοδο*, δεν γονατίζουμε, διότι τα Τίμια Δώρα δεν έχουν ακόμη καθαγιαστεί.
Γονατίζουμε μόνο στα προηγιασμένα.
Στη Θεία Κοινωνία από το ''Μετά
φόβου...'' μέχρι το ''Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των
αιώνων. Αμήν'', επειδή ο Χριστός ευρίσκεται μπροστά μας, στην Ωραία Πύλη
και κοινωνούν πιστοί, δεν είναι σωστό να καθόμαστε.
Στεκόμαστε όρθιοι. όσοι και αν είναι οι μεταλαμβάνοντες.
Ας κουραστούμε λίγο.
Για το σεβασμό μας αυτό, ο Θεός θα μας ευλογήσει περισσότερο.
ΠΡΟΣΚΎΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΟΥ ΤΕΜΠΛΟΥ
Όταν οι ιερείς πρόκειται να λειτουργήσουν παίρνουν ''Καιρό''.
Δηλαδή, Τελούν μυστικά μία
σύντομη Ακολουθία έξω από το Άγιο Βήμα, ασπαζόμενοι τις Άγιες εικόνες
του τέμπλου και κατακλείνοντας με μία ευχή ζητώντας κατά κάποιο τρόπο
άδεια και ευλογία από τον Θεό, ώστε ''ακατακρίτως να εκτελέσουν την
αναίμακτον ιερουργίαν''.
Γι΄ αυτό μερικοί λένε ότι οι λαϊκοί δεν προσκυνούν τις εικόνες του τέμπλου.
Αυτό μπορεί να γίνει πριν την έναρξη της Ακολουθίας η μετά το πέρας αυτής.
Πρώτα ασπαζόμαστε (στα χέρια ή στα πόδια και όχι στο πρόσωπο) την αγία εικόνα του Χριστού, (λατρευτική προσκύνηση), μετά την εικόνα της Παναγίας, (τιμητική προσκύνηση).
Ασπαζόμαστε πρώτα τον Χριστό Βρέφος και μετά την Παναγία.
Ακολουθεί η τιμητική προσκύνηση των αγίων, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου δεξιά, του αγίου του Ναού αριστερά.
Μετά συνεχίζουμε τις υπόλοιπες εικόνες του τέμπλου, (εάν υπάρχουν).
Δεν τις προσκυνάμε όμως κατά τη
διάρκεια των ακολουθιών, διότι μοιάζει σα να γίνεται επίδειξη ευλάβειας
και την ώρα της Λατρείας είναι ενοχλητικό και διασπαστικό της προσοχής
των πιστών.
Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΑΟ
Όταν Εκκλησιαζόμαστε, παραμένουμε στο Ναό μέχρι το τέλος της Θ. Λειτουργίας και παίρνουμε αντίδωρο από το χέρι του ιερέα (του οποίου το χέρι ήρθε σε επαφή με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού), και συγχρόνως με αυτή την ενέργειά μας λαμβάνουμε και την ευλογία του Θεού και της Εκκλησίας.
Δεν φεύγουμε από τη Θεία Λειτουργία νωρίτερα από το ''Δι΄ ευχών...'' διότι είναι προσβολή!
Ο Χριστός να θυσιάζεται προσφέροντάς μας το Σώμα και το Αίμα Του κι εμείς, φεύγοντας νωρίτερα, να στρέφουμε τα νώτα μας, αδιαφορώντας.
Μοιάζουμε σε αυτή την περίπτωση
με τον Ιούδα, που έφυγε από το Μυστικό Δείπνο (την πρώτη Θεία
Λειτουργία) νωρίτερα, για την προδοσία!
Εάν πάντως είναι απόλυτη ανάγκη, ας αναχωρήσουμε, όχι την τελευταία ώρα, αλλά νωρίτερα, τότε που κατ΄ οικονομία επιτρέπεται: πριν αρχίσει το Μυστήριο, δηλαδή Μετά το ''Πιστεύω.
Μετά το ''Δι΄ ευχών..'' και τη
λήψη του αντίδωρου, σιωπηλοί εξερχόμαστε του Ι.Ναού, χωρίς να αρχίζουμε
μέσα στον Ναό τους χαιρετισμούς, ασπασμούς και συζητήσεις με τους
γνωστούς και συγγενείς μας.
Είναι πολύ κακή συνήθεια και πρέπει να διορθώσουμε και αυτή την αταξία.
Μέσα στο Ναό προ και μετά την Ακολουθία δεν συμπεριφερόμαστε όπως στα κοσμικά σαλόνια.
Ο Ιερός Ναός συνεχίζει να είναι οίκος Θεού και μετά τις Ακολουθίες.
Εμείς είμαστε οι καλεσμένοι και
έχουμε υποχρέωση να σεβαστούμε τον οίκο του Οικοδεσπότη, παρ΄ ότι δεν
ξεχνούμε ότι είναι οίκος του Πατέρα μας ΄ μεγαλύτερος σεβασμός δε
βλάπτει.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΙΕΡΕΑ
Όταν εισερχόμενοι στον Ιερό Ναό συναντηθούμε με τον ιερέα, τον χαιρετούμε εκκλησιαστικά, (όχι κοσμικά).
Κάνουμε μικρή μετάνοια (υπόκληση)
χωρίς να κάνουμε το σταυρό μας, λέγοντας ''Ευλόγησον Πάτερ'' ή ''την
ευχή σας Πάτερ'' (η Δέσποτα, εάν είναι επίσκοπος) ή ''Ευλογείτε'' και
φιλούμε το χέρι του.
Τα ίδια ισχύουν και σε περίπτωση που συναντήσουμε γνωστό μας ιερέα στο δρόμο.
Και αυτός απαντά ευλογώντας μας:
''Ευλογία Κυρίου'' η ''του Κυρίου'' ή ''ο Κύριος''.
Μετά το διάλογο, υποχωρώντας (οπισθοβάτως) πράττουμε και λέγουμε ό,τι και κατά την αρχική συνάντηση.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΒΗΜΑ
Κατ΄ αρχήν απαγορεύεται η είσοδος στο ιερό βήμα, βάση του 69ου κανόνα της Στ΄ Οικουμενικής Συνόδου για τις γυναίκες παντελώς και για τους άνδρες, εφόσον δεν έχουν άδεια η δεν υπάρχει κάποια απόλυτη ανάγκη.
Κατ΄ οικονομία γίνεται εξαίρεση στις γυναίκες που υπηρετούν στους Ναούς, ως Νεωκόροι, στις οποίες διαβάζεται ειδική ευχή.
Το Ιερό Βήμα είναι τα Άγια των
Αγίων, στο οποίο εισέρχονται μόνο οι ιερείς για να τελούν την αναίμακτη
θυσία και τις ιερές Ακολουθίες.
Στο Βυζάντιο τη διάταξη αυτή σέβονταν ακόμη και οι χρισμένοι Αυτοκράτορες και δεν εισέρχονταν στο Ιερό Βήμα.
Όσοι λαϊκοί έχουν την ευλογία να
διακονούν τον ιερέα, επίτροποι ή μικρά παιδιά πρέπει να αναλογιστούν τη
σοβαρότητα και ιερότητα του χώρου και να λάβουν υπόψη τους τις
απορρέουσες από το διακόνημα τους αυτό υποχρεώσεις.
Οι πνευματικοί νόμοι παρ΄ ότι δεν
έχουν εντεταλμένους αστυνομικούς για την επίβλεψη και τήρησή τους δεν
καταργούνται χωρίς συνέπειες...
Δεν είναι δικαιολογία αυτό που λένε ή αισθάνονται πολλοί (λαϊκοί αλλά και Κληρικοί):
“δεν μας βλέπουν, δεν μας ακούνε”.
Μας βλέπει και μας ακούει ο Θεός!
Άλλωστε η ιεροπρέπειά μας δεν
πρέπει να εξαρτάται από τους άλλους, αλλά από τον τόπο στον οποίο
βρισκόμαστε και από τη στάση μας προς αυτόν.
Το ότι εισερχόμενοι στο Ιερό Βήμα δεν φαίνονται από το Εκκλησίασμα δεν τους απαλλάσσει από τις υποχρεώσεις:
- της μεγαλύτερης ευλάβειας
- της σεμνότερης στάσεως
- της αποφυγής των ομιλιών
- της αποφυγής των άσκοπων κινήσεων εντός αυτού και προ πάντων ιδίως..
- ..του σεβασμού της μόνιμης παρουσίας του Κυρίου μέσα στο Αρτοφόριο αλλά και ως Αμνού στην Αγία Τράπεζα μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων.
Όσοι δεν είναι σε θέση και
δυσκολεύονται να τηρήσουν τα ανωτέρω, είναι προτιμότερο να παραμένουν
εκτός του Ιερού, στον κυρίως Ναό, για να μην κολάζονται.
Είναι τελείως απαράδεκτο ο Κύριος να βρίσκεται δίπλα μας και εμείς να καθόμαστε (''σα να μη συμβαίνει τίποτα'')!
Ή να αδιαφορούμε για την ιερότητα
της στιγμής του καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων, της υψώσεως του Αμνού στα
Άγια τοις αγίοις'', την ώρα της Μεταλήψεως των ιερέων κτλ.
Κλείνουμε αυτή τη μικρή μας αναφορά σε ότι αφορά στο θέμα “πώς να εισέρχομαι στον Ιερό Ναό;”, με την ελπίδα ότι προβληματίσαμε τους αναγνώστες μας θετικά.
Συμπληρωματικά θα θέλαμε να
τονίσουμε ότι, όταν παίρνουμε την απόφαση να Εκκλησιαστούμε, φροντίζουμε
να μην πηγαίνουμε στην Εκκλησία την ώρα της Θείας Κοινωνίας ή την ώρα
της ανάγνωσης του Ευαγγελίου αλλά φροντίζουμε να είμαστε παρόντες πριν
από την έναρξη της Θείας Λειτουργίας.
Να είμαστε δηλαδή όλοι παρόντες κατά την ώρα που ο Ιερέας θα ψάλλει το:
''Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος''.
Αν μπορούμε βέβαια να είμαστε
στην Εκκλησία από τον Όρθρο, αυτό είναι ακόμη καλύτερο για τη δική μας
πνευματική οικοδομή και ωφέλεια.
Ο Θεός να μας προστατεύει από την πλάνη των αιρέσεων.
*Μεγάλη είσοδος =
συμβολίζει τη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, και την
πορεία προς το Πάθος, το Γολγοθά, τη σταυρική θυσία, το θάνατο και την
ταφή Του.
(Σηκωνόμαστε όρθιοι)
Επίσης:
Μικρή είσοδος = συμβολίζει την είσοδο του Κυρίου, στο διδακτικό Του έργο.
(Σηκωνόμαστε όρθιοι)
Το άρθρο γράφτηκε με βάση την παρακάτω πηγή:
Π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, μετόχιον Ιεράς Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους.
Επιμέλεια εικόνας : „ΑΝΤΙΧΙΛΙΑΣΤΙΚΟΣ”
Επιμέλεια : “ΑΝΤΙΧΙΛΙΑΣΤΙΚΟΣ”
www.antixiliastikos.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου